¡Hola a todos!
Mijn naam is Gijs, en het komende halfjaar zal ik doorbrengen in de bergstad Riobamba, Ecuador. Daar zal ik onderzoek doen als deel van het master programma Internationaal Land en Water Beheer, in Wageningen. Op het moment dat ik dit schrijf zit ik op een schattig balkonnetje in de hoofdstad Quito. Deze stad, bewoond door ongeveer 3 miljoen mensen, ligt op 2600m hoogte en omgeven door indrukwekkende vulkanen en bergketens; midden in de Andes! Ik zal hier een week blijven om rustig aan de hoogte te kunnen wennen en een eerste indruk te krijgen van de Ecuadoriaanse cultuur. Uiteraard merk ik nu al verschillen tussen Nederland en Ecuador: er zijn altijd mensen op straat, bussen razen met de deur open door de stad, overal staan kraampjes met allerhande marktwaar, en de avocados zijn groter, rijper en lekkerder dan in Nederland. De komende tijd zal ik zeker nog talloze verschillen ervaren en word mijn flexibiliteit en adaptiviteit op de proef gesteld. Echter heb ik er alle vertrouwen in dat ik een fijn leven op ga kunnen bouwen in dit prachtige land.
Wat ga ik doen in Riobamba?
Om daar antwoord op te geven zal ik eerst wat meer informatie geven over mijn scriptie onderwerp. Naast Riobamba in de hooglanden liggen talloze dorpjes en gemeenschappen, bewoond door zogenoemde campesinos, rurale boeren. Nog hoger, helemaal bovenop de bergketens, ligt de Páramo, een ecosysteem gekenmerkt door grotendeels ongerepte natuur en met een enorme capaciteit om water op te slaan. Dat laatste is belangrijk voor zowel steden als Riobamba als campesino-gemeenschappen in de Andes: agua es vida. Vaak is de mens hier volledig afhankelijk van water uit deze hooggelegen gebieden, ook Riobamba. Om die reden is de gemeente Riobamba in 2007 begonnen met de bouw van een groot hydraulisch infrastructureel project, genaamd Trasvase Maguazo Alao, om de stad te kunnen voorzien van meer water. Tegelijkertijd gebruiken de gemeenschappen in de hooglanden al decennia lang ditzelfde water voor landbouw en dagelijkse behoeften. Met de komst van dit project, wat overigens nog niet voltooid is, zijn er logischerwijs spanningen ontstaan tussen de gemeente en hooglandboeren. Op het moment vinden er onderhandelingen plaats over een betalingsmechanisme voor de berggemeenschappen, als compensatie voor het water dat ze verliezen. Ik ga simpel gezegd (dit blog is te kort om het genuanceerd uit te leggen) onderzoeken hoe dit compensatiemechanisme eruit zou kunnen komen te zien en wat voor effect het heeft op het levensonderhoud van de gemeenschappen. Daarnaast ben ik geïnteresseerd in de reacties van boeren die het niet eens zijn met de ontwikkelingen: verzetten ze zich, en zo ja hoe, of zijn er bepaalde factoren aanwezig waardoor ze het accepteren?
Wederkerigheid
Wederkerigheid is een centraal thema in de aanpak van mijn thesis. Ik ben hier namelijk niet alleen om te nemen. Graag wil ik in mijn tijd hier ook iets teruggeven aan de mensen met wie ik heb samengewerkt. ‘Hoe kan mijn onderzoek zich baseren op een wederkerige dynamiek tussen mij en de deelnemers?’ ‘Hoe voorkom ik extractivisme?’ ‘Wat hebben mensen aan mijn onderzoek?’ Enzovoort. Antwoord op al die vragen heb ik nog niet, denkrichtingen echter wel. Zo ga ik samen met Maaike (medestudent) een documentaire maken over onze onderzoeksresultaten; in het Spaans uiteraard. Deze zal, als het goed is, tentoongesteld worden in een 'water museum' in Licto, een bergdorpje naast Riobamba. Wat dat precies in gaat houden weten we nog niet, maar hoe dan ook is het de bedoeling om de documentaire als tastbaar product van ons werk achter te laten in Ecuador. Daarnaast ga ik, als mogelijk, voor een langere tijd bij hoogland boeren wonen. Hierdoor kan ik niet alleen unieke en diepere observaties maken en ervaringen op doen, maar bouw ik ook een oprechte relatie met de deelnemers op en kan ik meehelpen in dagelijkse klusjes als teken van dank. En uiteraard is het ook gewoon super vet, want laat ik eerlijk zijn, ik wil natuurlijk ook gewoon nieuwe vrienden maken en plezier hebben.
Het uitgangspunt van deze hele onderneming is dat ik er ben om te leren en te genieten. Van de boeren in de hooglanden: over hun leven en over hoe het waterproject effect daarop heeft. Van alle mensen in Riobamba die ik ga ontmoeten; over het leven en meer. Van Maaike, Kim en Maartje, mijn mede WUR studenten (ik ben one of the girls voor een paar maanden) en van alle rare situaties waar ik in terecht zal komen. De komende tijd zullen jullie meer van mij horen door middel van blogs. Tot die tijd: ¡nos vemos!
